Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810
Grimìo-di-boursèu-redoun
Grimmia orbicularis
Grimmiaceae
Nom en français : Grimmie orbiculaire.
Descripcioun :Aquesto mousso coumuno dóu gènre Grimmia trachis en couissin gris, sourne e redoun sus li roucas cauquié. Coume quàsi tóuti li mousso dóu meme gènre si fueio soun acabado pèr uno longo ciho ialino. Fai eisadamen d'espouroufite clina que de verd devènon aranjo.
Usanço :Se destrìo de Grimmia pulvinata, enca mai coumuno, bonodi soun urno redouno (acabado emé uno pouncho pèr Grimmia pulvinata) e subretout au microuscope que si celulo de baso de fueio soun 4 à 8 cop pu longo que larjo (quàsi carrado pèr Grimmia pulvinata). Coumpara emé la grimìo-en-couissin que ié sèmblo proun.
Port : Acroucarpo
Taio : 1 à 4 cm
Fueio : 1,5 à 2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Grimmia
Famiho : Grimmiaceae
Ordre : Grimmiales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,2 à 0,3 cm
Ø (o loungour) flour : Dènt larjo
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 2000 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Roco
- Muraio
- Paret
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Grimmia orbicularis Bruch ex Wilson, 1844